De begindagen
Stichting Grebbelinie in het vizier heeft haar oorsprong in de diverse activiteiten die plaatsvonden op het erf van Hoeve de Beek, nadat in 1999 gestopt was met de uitoefening van het boerenbedrijf.
Zo kwam een aantal dames dinsdag ’s morgens bij elkaar op de deel van de boerderij om te quilten.
Dat trok bezoekers van de ontwikkelde knapzak(fiets)route, maar de mannelijke bezoekers waren niet zo geïnteresseerd in de textiele werkvorm.
Dit bracht Johan Lagerweij en Martin Seijdell op het idee om rond 2001 eveneens op de deel kleinschalige exposities te realiseren, zoals “van schaap tot wol”, “huisvlijt in miniaturen” en “schaapskooien”. In 2002 sloot Chris Sangers zich bij het tweetal aan en was de kiem geplant voor ambitieuze plannen in de toekomst.
De aftrap voor deze plannen werd gegeven toen er in 2004 overleg was tussen verschillende vrijwilligers verenigingen uit Scherpenzeel over de vraag op welke manier er aandacht besteed kon worden aan 60 jaar bevrijding in Nederland. Daar had het drietal namelijk wel een idee over.
Oprichting van de stichting
Dat idee omvatte een expositie over de periode 1939 – 1945, vanaf de mobilisatie tot en met de bevrijding op het erf van Hoeve de Beek en de aanleg van een replica loopgraaf op de liniedijk vlak bij de Hoeve.
Om dit alles in goede banen te leiden, werd in januari 2005 de stichting Grebbelinie in het vizier opgericht, met als motto: “Opdat wij niet vergeten”.
De toenmalige burgemeester van Scherpenzeel, mevrouw H. Colijn-de Raat, werd bereid gevonden om de functie van voorzitter op zich te nemen en diverse nieuwe vrijwilligers sloten zich aan om mee te helpen bij de realisatie van een informatiecentrum op de hooizolder van Hoeve de Beek.
Hier konden bezoekers meer te weten komen over de gevolgen voor de regio van de mobilisatie in 1939 – 1940, de Duitse aanval op de Grebbelinie bij Woudenberg en Scherpenzeel en aan de zware artilleriegevechten, die daar tussen het Nederlandse leger en de Duitse aanvaller plaats hebben gevonden.
Uiteraard was er ook ruimschoots aandacht voor de bevrijding van Nederland en dan in het bijzonder Woudenberg en Scherpenzeel 60 jaar eerder.
Aanleg van de loopgraaf
Conform de plannen van het drietal, werd in 2005 tevens de reconstructie afgerond van een loopgraaf op de Grebbelinie op een steenworp afstand van het informatiecentrum.
Dankzij de inzet van vele vrijwilligers is met vereende krachten eerst nog een bescheiden loopgraaf aangelegd, maar deze is in 2012 uitgebreid tot een volwaardige loopgraaf met vuurbanket, schietgaten, een scherfvrije-ruimte, een mitrailleursnest en een PAG kazemat.
Deze replica is tot in de kleinste details nagebouwd, opdat bezoekers van het museum (maar ook wandelaars op het Oudenhorsterpad) een goed beeld kunnen vormen van hoe deze loopgraven er in de meidagen van 1940 uit hebben gezien.
Tegenover de loopgraaf is tevens een uitkijkpost in een boom gerealiseerd. De bewaard gebleven kazematten in de direct omgeving van de loopgraaf maken het beeld tenslotte compleet.
Educatief centrum
Omdat het levend houden van de geschiedenis van de Grebbelinie het belangrijkste speerpunt van de stichting is, is er naast het museum ook een educatief centrum opgezet voor het lesgeven aan basisschoolleerlingen middels ons Scholenproject.
De stichting is dan ook trots op het feit dat er al sinds 2005 jaarlijks vele leerlingen uit groep 7 en 8 langskomen om meer te weten te komen over de Grebbelinie en de Tweede Wereldoorlog.
Gezien de nabijheid van de Grebbelinie, krijgen de leerlingen niet alleen verteld wat er in deze regio heeft plaatsgevonden tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar kunnen ze buiten met eigen ogen zien hoe een loopgraaf, een kazemat of een uitkijkpost er in die tijd heeft uitgezien.
Verhuizing van de hooizolder naar de schuur
In 2012 is de stichting verhuisd van de hooizolder naar de schuur van Hoeve de Beek. In eerste instantie moest deze ruimte nog gedeeld worden met twee andere huurders. Dit was wat behelpen met de beperkte ruimte en een groeiende collectie voorwerpen, waardoor in 2016 werd besloten de schuur te kopen en los te trekken van Hoeve de Beek.
Met een eigen adres en 200 m2 aan ruimte was het nu mogelijk om een volwaardig museum in te richten met diverse exposities. Niet alleen over eerdergenoemde onderwerpen, maar ook over de impact van de bezetting in de regio, het verzet en meerdere wisselexposities. Daarnaast beschikt het museum nu over een eigen filmzaal die tevens dienst doet als leslokaal voor het educatief centrum.
Vandaag de dag
Sinds de oprichting is de stichting gegroeid van de drie initiatiefnemers tot een groep van circa 32 vrijwilligers en zijn de activiteiten verder uitgebreid. Zo worden er maandelijks Avondwandelingen georganiseerd, is er een jaarlijkse Fietstocht met gids en kunnen groepen zich aanmelden voor Groepsrondleidingen en diverse soorten Wandelingen met gids.
Dat gezegd hebbende, kunnen wij altijd nieuwe vrijwilligers gebruiken aangezien we ook voor toekomstige generaties de geschiedenis van de Grebbelinie levend willen houden. Meer informatie hierover is te vinden op de Vrijwilliger worden pagina.
Het museum is geopend van 1 april tot en met 31 oktober van dinsdag tot en met zaterdag. Gedurende het hele jaar leiden we groepen rond.
Link met de Tweede Wereldoorlog
De locatie van het museum en educatief centrum is op meerdere manieren gelinkt aan de Tweede Wereldoorlog.
Zo ligt het op een steenworp afstand van de Grebbelinie zelf, zodat bezoekers eenvoudig vanuit het museum naar de Grebbelinie kunnen lopen.
Maar de nabijheid van de Grebbelinie maakt ook dat Hoeve de Beek ten tijde van de mobilisatie onderdak bood aan leden van het korps Politietroepen die tot taak hadden om de nabijgelegen brug op te blazen in het geval van een Duitse aanval.
Een taak die zij overigens met succes hebben uitgevoerd, wat er mede toe heeft bijgedragen dat de Duitse overmacht er in mei 1940 niet in slaagde om hier een doorbraak in de Grebbelinie te forceren.